ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری. ارزیابی ریسک یک پروژه سرمایه گذاری معیارهای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری

2024 نویسنده: Howard Calhoun | [email protected]. آخرین اصلاح شده: 2023-12-17 10:25

توسعه کسب و کار موفق اغلب مستلزم آن است که یک کارآفرین بتواند سرمایه گذاری را جذب کند. او می تواند این کار را با استفاده از ابزارهای مختلف انجام دهد. اما در بسیاری از موارد، تصمیم سرمایه گذار در مورد سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در یک کسب و کار خاص، بر اساس یک تحلیل مستقل، ارزیابی چشم اندازهای یک پروژه خاص خواهد بود. چه معیارهایی ممکن است شامل شود؟

سادگی و پیچیدگی

ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری، به عقیده بسیاری از کارشناسان، از یک سو با ماهیت چند عاملی مطالعه یک ایده تجاری همراه است. در عین حال، نه تنها ویژگی های خود مفهوم را می توان در نظر گرفت، بلکه عوامل خارجی را نیز در نظر گرفت - وضعیت بازار، فرآیندهای سیاسی و غیره. جذابیت یک پروژه سرمایه گذاری را می توان از نقطه نظر تحلیل کرد. شخصیت کارآفرین، سطح تدوین برنامه مالی. از سوی دیگر، اصل کل تحقیق مربوطه، به عنوان یک قاعده، به پاسخ به مجموعه‌ای از سؤالات ساده خلاصه می‌شود: آیا پروژه سودآور خواهد بود، چقدر و چه زمانی باید انتظار درآمد داشت؟

معیارهای جهانی که امکان تعیین بدون ابهام را برای تعیین اینکه کدام عوامل تحلیل خاص به وضوح بر سودآوری آینده یک ابتکار تجاری تأثیر می گذارد، هنوز حتی در بین سرمایه گذاران حرفه ای ابداع نشده است. با این حال، ابزارهایی که می توانند برای انجام ارزیابی کیفی و تجزیه و تحلیل پروژه های سرمایه گذاری در طیف گسترده ای از راه حل های خاص مورد استفاده قرار گیرند، کاملاً در دسترس هستند. سرمایه گذاران مدرن با چه معیارهایی چشم انداز ایده های تجاری را ارزیابی می کنند؟

معیارهای کلیدی

اول از همه، اینها شاخص هایی هستند که کارایی اقتصادی سرمایه گذاری ها را منعکس می کنند. در "فرمول" قابل اعمال برای محاسبه ارقام خاص برای این معیار، دو "متغیر" اساسی وجود دارد - سرمایه گذاری واقعی، و همچنین سود سالانه (گاهی اوقات به صورت سودآوری، یعنی به صورت درصد بیان می شود). در برخی موارد، معیارهای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری در این "فرمول" با جنبه ای مانند دوره بازپرداخت تکمیل می شود. یعنی اگر مثلاً درباره سال اول انجام کار صحبت کنیم، ممکن است سرمایه‌گذار بخواهد بداند که پروژه در چند ماه آینده حتی به صفر می‌رسد. به طور کلی می توان گفت که روش ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری با عامل زمان گره خورده است. مجموعه ای از مهمترین معیارها از منظر اقتصادی در رابطه با یک دوره خاص تحلیل می شود.

اگر معیارهای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری مرتبط با زمان را با جزئیات بیشتری در نظر بگیریم، آنگاه می توانیملیست زیر آنها را برجسته کنید:

• ارزش فعلی خالص؛
• نرخ بازده داخلی و اصلاح شده؛
• نرخ متوسط و شاخص سودآوری.

مزیت این معیارها چیست؟ تقریباً در همه موارد، سرمایه‌گذار برخی از شاخص‌های عددی منطقی را دریافت می‌کند که می‌تواند چندین پروژه بالقوه را با هم مقایسه کند.

مدل کسب و کار بهینه

محاسبه "متغیرها" در رابطه با "فرمول" که ما در بالا آورده ایم، یا موارد مشابه، سرمایه گذار سعی می کند، اول از همه، مدل کسب و کار پیشنهاد شده توسط کارآفرین را تجزیه و تحلیل کند. یعنی مطالعه آن برای در دسترس بودن راه حل هایی که بتواند جریان درآمدی مورد نظر را در بازه زمانی مناسب سرمایه گذار و سایر ذینفعان فراهم کند. اصول ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری، بر اساس ویژگی های مدل کسب و کار، مبتنی بر استفاده از روش های ویژه برای محاسبه شاخص های کلیدی است. آنها را در نظر بگیرید.

محاسبه شاخص ها

در عمل، محاسبه شاخص ها، به عنوان یک قاعده، با استفاده از روش های تخفیف انجام می شود. یعنی اندازه میانگین موزون سرمایه در نظر گرفته می‌شود یا اگر از نظر مدل کسب‌وکار مناسب‌تر است، میانگین بازدهی بازار در پروژه‌های مشابه گرفته می‌شود. روش های تنزیل بر اساس نرخ های بانکی وجود دارد. یعنی سودآوری پروژه به عنوان یک گزینه با سودآوری هنگام قرار دادن مقدار مشابهی از وجوه در سپرده بانکی مقایسه می شود. به عنوان یک قاعده، چنین شاخص هایی برای ارزیابی اثربخشی پروژه های سرمایه گذاریآنها همچنین تورم یا فرآیندهای مرتبط را در نظر می گیرند که منعکس کننده استهلاک دارایی هایی است که به ویژه برای سرمایه گذار مهم است.

حالا بیایید از تئوری به عمل برویم. بیایید بررسی کنیم که چگونه ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری بر اساس مثالی از تجزیه و تحلیل برخی از معیارهایی که در بالا شناسایی کردیم، انجام می شود. بیایید با دوره بازپرداخت شروع کنیم. این یکی از شاخص های کلیدی است که پروژه های سرمایه گذاری توسط آن ارزیابی می شوند. برای مثال، اگر معیارهای دیگر دو ابتکار تجاری مقایسه شده یکسان باشد، معمولاً اولویت به چیزی داده می‌شود که سرمایه‌گذاری سریع‌تر به صفر می‌رسد.

تحلیل بازپرداخت

این معیار فاصله زمانی بین لحظه راه‌اندازی یک پروژه تجاری (یا قسمت مالی سرمایه‌گذاری‌های سرمایه‌گذار) و تثبیت یک رویداد است که در آن مقدار کل سود خالص انباشته برابر با حجم کل سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود. برخی از کارشناسان یک شرط دیگر را اضافه می کنند - روندی که خروج از تجارت "به صفر" را مشخص می کند باید پایدار باشد. یعنی اگر در برخی از ماه‌های پس از شروع کسب‌وکار، سود انباشته با سرمایه‌گذاری‌ها برابر شد و پس از مدتی هزینه‌ها دوباره از درآمد بیشتر شد، دوره بازپرداخت ثابت نیست. با این حال، تحلیلگرانی وجود دارند که این معیار را در نظر نمی گیرند یا آن را در چارچوب فرمول های پیچیده با تعداد زیادی شرایط در نظر نمی گیرند.

در چه مواردی سرمایه گذار تمایل دارد بر اساس نتایج تحلیل دوره تصمیم مثبت بگیرد.بازپرداخت؟ کارشناسان دو مورد اصلی را تشخیص می دهند. اولاً اگر در رابطه با این دوره سودی معادل یا قابل مقایسه با حداقل نرخ تنزیل به صورت سالانه سریعتر از 12 ماهه دریافت شود. یعنی به طور نسبی، اگر در 10 ماه از اجرای پروژه، سرمایه گذار سود 15 درصدی معادل 15 درصد در سال در بانک دریافت کند، سرمایه گذاری در پروژه را به افتتاح سپرده ترجیح می دهد، به طوری که در 2 ماه باقیمانده، پس از آزاد شدن سرمایه، آنها را در جای دیگری سرمایه گذاری کنید. ثانیاً، در صورتی می توان تصمیم به سرمایه گذاری در یک کسب و کار گرفت که سرمایه گذار دوره بازپرداخت را قابل قبول بداند، مشروط بر اینکه ارزیابی ریسک پروژه سرمایه گذاری عواملی را که ممکن است بر کاهش سودآوری تأثیر بگذارد آشکار نکند. چنین مواردی عمدتاً برای اقتصادهایی با تورم کم و نوسانات نرخ ارز پایین (و در نتیجه با سود کم سپرده های بانکی) معمول است - پس سرمایه گذاران تمایل بیشتری به سرمایه گذاری در تجارت واقعی دارند و نه تنها به سودآوری، بلکه همچنین توجه بیشتری می کنند. به خطرات.

اما ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری تنها بر اساس دوره بازگشت سرمایه کافی نیست. عمدتاً به این دلیل که سودی را که می توان پس از فراتر رفتن درآمد از هزینه ها دریافت کرد، در نظر نمی گیرد. به طور نسبی، ممکن است معلوم شود که یک سرمایه‌گذار با دریافت 15 درصد و برداشت سرمایه، فرصت کسب 30 درصد دیگر را در سال آینده از دست خواهد داد.

ارزش فعلی خالص

همانطور که در بالا گفتیم،شاخص های ارزیابی اثربخشی پروژه های سرمایه گذاری شامل معیاری به عنوان درآمد خالص فعلی است. تفاوت بین درآمد مورد انتظار و سرمایه گذاری اولیه در کسب و کار است. یعنی نشان می دهد که کل سرمایه شرکت چقدر می تواند رشد کند. سرمایه‌گذار پروژه‌ای را ترجیح می‌دهد که در آن ارزش فعلی خالص برای همان سطح ریسک و برای دوره زمانی مشابه بالاتر باشد. در این مورد، دوره بازپرداخت ممکن است اصلاً در نظر گرفته نشود (اگرچه اغلب این اتفاق نمی افتد).

نرخ بازده داخلی

شاخص های فوق برای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری اغلب با معیاری مانند نرخ بازده داخلی تکمیل می شوند. مزیت اصلی این ابزار این است که سود سرمایه گذار بدون در نظر گرفتن نرخ تنزیل قابل محاسبه است. چه طور ممکنه؟ واقعیت این است که شکل داخلی بازده مطابق با نرخ تنزیل یکسان است، اما در عین حال، میزان درآمد مورد انتظار با مقدار وجوه سرمایه گذاری شده مطابقت دارد. به طور نسبی، یک سرمایه‌گذار با سرمایه‌گذاری 100000 روبل در یک پروژه، می‌تواند مطمئن باشد که حداقل همان مقدار را پس از یک دوره زمانی معین دریافت می‌کند، و همچنین بر اساس نرخ تنزیل انتخابی، «اضافه‌ای» که مناسب اوست..

هنجار اصلاح شده

برآورد جذابیت سرمایه گذاری پروژه را نیز می توان با معیاری مانند نرخ بازده داخلی اصلاح شده تکمیل کرد. برای مثال، اگر ارزش فعلی خالص منفی باشد (کمتر از مقدار انتخاب شده) می تواند اعمال شودنرخ تنزیل)، اگرچه سایر شاخص ها مثبت هستند. به عنوان مثال، نرخ بازده داخلی معمول. یعنی به طور نسبی، یک سرمایه گذار با سرمایه گذاری 100 هزار روبل در یک دوره زمانی خاص، پس از 10 ماه فعالیت تجاری، آنها را با 15٪ اضافه هزینه برمی گرداند، با این حال، پس از 24 ماه، سود کلی شرکت 1 است. -2 درصد در این حالت، تنظیم بازده داخلی، بر اساس دوره‌هایی که درآمد برای برآورده کردن معیار نرخ تنزیل کافی نیست، تا تثبیت زیان خالص ضروری است. بنابراین، برای سرمایه گذار مهم است که بداند: شاید بهتر است که او 100 هزار روبل بر اساس سود با سود در 10 ماه سرمایه گذاری کند و 15 هزار به دست آورد تا اینکه برای 24 ماه منابع مالی را به گردش درآورد و فقط 1-2 سود کسب کند. هزار روبل.

شاخص سودآوری

ارزیابی اقتصادی پروژه های سرمایه گذاری، به عنوان یک قاعده، شامل گنجاندن در تجزیه و تحلیل معیاری مانند شاخص سودآوری است. این پارامتر به شما امکان می دهد تا تعیین کنید که به طور متوسط همه سرمایه گذاران (یا تنها سرمایه گذاران، در صورتی که کل سرمایه شرکت متعلق به او باشد) پس از یک دوره زمانی مشخص، بر اساس مقدار اولیه وجوه هدایت شده، چه مقدار دریافت خواهند کرد.

معیارهای کیفیت

در بالا ما معیارهای کمی و منطقی را در نظر گرفتیم که با آن می توان ارزیابی مالی یک پروژه سرمایه گذاری را انجام داد. در عین حال، پارامترهای کیفی نیز وجود دارد. بیان آنها در اعداد بسیار دشوار است (البته از برخی جنبه ها ممکن است). اما آنها اغلب کمتر از "فرمول"هایی که در نظر گرفته می شوند اهمیت ندارندپارامترهایی که در بالا مطالعه کردیم. چه معیارهایی را می توان مورد بحث قرار داد؟ کارشناسان مجموعه زیر از آنها را شناسایی می کنند.

اولاً، پروژه تجاری مورد مطالعه باید متعادل باشد، شرایط عینی بازار را در نظر بگیرد، اهداف اعلام شده را برآورده کند. ثانیاً، نیات و انتظارات کارآفرین باید متناسب با منابع موجود - پرسنل، دارایی های ثابت، منابع تامین مالی باشد. ثالثاً، ارزیابی کیفی ریسک های پروژه سرمایه گذاری باید به میزان مناسب انجام شود. چهارم، شرکت باید تأثیر احتمالی اجرای یک ابتکار تجاری را بر مناطق غیراقتصادی - جامعه، سیاست در سطح منطقه ای یا شهرداری، محیط زیست محاسبه کند، پیامدهای تصویر را تجزیه و تحلیل کند.

عوامل سود

در واقع، اعدادی که جایگزین «فرمول‌هایی» می‌شوند تا معیارهای منطقی را بر اساس آن‌ها ارزیابی جذابیت سرمایه‌گذاری یک پروژه انجام دهد، از کجا می‌آیند؟ می تواند منابع داده زیادی وجود داشته باشد. بیایید سعی کنیم ماهیت آنها را مشخص کنیم. کارشناسان دو گروه اصلی از عواملی را شناسایی می‌کنند که بر «متغیرها» برای «فرمول‌ها» در رابطه با شاخص‌های منطقی تأثیر می‌گذارند - آنهایی که بر اندازه سود تأثیر می‌گذارند و آنهایی که بر هزینه‌ها تأثیر می‌گذارند. با این حال، این طبقه بندی از این جهت متغیر است که همان عامل می تواند به طور همزمان درآمد یک شرکت را افزایش دهد و در عین حال تجارت را برای دیگری پیچیده کند. یک مثال ساده نرخ تبدیل روبل است. رشد آن برای صادرکنندگان - آنها بسیار سودمند استدرآمد پول ملی روسیه در حال افزایش است. به نوبه خود، واردکنندگان باید به طور قابل توجهی اضافه پرداخت کنند. علاوه بر معاملات ارزی، به چه عوامل دیگری می توان اشاره کرد؟

می تواند افزایش یا کاهش ظرفیت در یک بخش خاص از بازار باشد و در نتیجه حجم فروش افزایش یا کاهش می یابد. به عنوان یک قاعده، این به دلیل ظهور بازیگران جدید در صنعت، ادغام، ورشکستگی و غیره است، در برخی موارد - سیاست دولتی. عامل دیگر رشد هزینه های شرکت به دلیل فرآیندهای تورمی، تغییر در ثبات بازار تامین کنندگان و پیمانکاران است. مثال دیگر تأثیر فرآیندهای فناوری است - معرفی ابزارهای فروش خاص یا در تولید می تواند به طور قابل توجهی بر پویایی کلی درآمد در یک تجارت تأثیر بگذارد. به عنوان یک قاعده، تجهیزات جدیدتر به معنای کاهش چرخه تکنولوژیکی است. در نتیجه محصول سریعتر وارد بازار می شود. برآورد هزینه یک پروژه سرمایه‌گذاری با پایه تولید پیشرفته‌تر ممکن است بالاتر از برآوردی باشد که شامل استفاده از تجهیزات، اگرچه قابل اعتماد است، اما از نظر پویایی خروجی کالا محافظه‌کارانه‌تر است..

معیارهای اضافی

همچنین شاخص هایی برای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری وجود دارد که تا حد زیادی بر اساس اصول حسابداری مبتنی هستند، ماهیت اقتصادی ندارند. به این معنا که بررسی می شود که چگونه حسابداری به طور موثر در شرکت ایجاد می شود، بهای تمام شده دارایی های ثابت چگونه به طور منظم ارزیابی و تجزیه و تحلیل می شود، تا چه حد جریان اسناد به طور موثر برقرار می شود.در داخل شرکت و با سازمان های شریک، سازمان های دولتی.

ارزیابی اقتصادی پروژه های سرمایه گذاری در سطح کلان نیز امکان پذیر است. یعنی تجزیه و تحلیل ترکیبی از عواملی وجود دارد که بر اساس شرایط بازار ملی یا جهانی می تواند بر چشم انداز یک تجارت تأثیر بگذارد. در برخی موارد، ویژگی های قانون مورد توجه قرار می گیرد. یعنی اگر مثلاً در سطح منابع قانون در سطح فدرال، تعدیل خصوصی از نظر قوانین گمرکی امکان پذیر باشد (مثلاً ممنوعیت واردات فلان کالا از خارج از کشور)، سرمایه گذار ممکن است سرمایه گذاری در فلان تجارت را نامناسب بداند، علیرغم این واقعیت که سودآوری و سودآوری تخمین زده شده بسیار امیدوارکننده است.

نه تنها می توان یک ارزیابی مالی از یک پروژه سرمایه گذاری انجام داد، بلکه، به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل شخصیت یک صاحب کسب و کار در سطح روانشناسی، ارتباطات او، توصیه های سایر بازیگران بازار را نیز می توان انجام داد. این امکان وجود دارد که یک سرمایه گذار بر اساس رابطه شخصی با شخصی که به عنوان کاندیدای شرکای تجاری در نظر گرفته می شود تصمیم بگیرد.

همچنین این امکان وجود دارد که چشم انداز سرمایه گذاری بر اساس توصیه های سایر فعالان بازار، رتبه بندی صنعت، فراوانی حضور برند و مدیران شرکت در رسانه ها ارزیابی شود. وقتی صحبت از سرمایه گذاری جدی به میان می آید، معمولا یک سرمایه گذار از یک رویکرد یکپارچه در ارزیابی یک پروژه سرمایه گذاری استفاده می کند.