روش های تصمیم گیری دسته جمعی در مدیریت: مراحل اصلی و مثال ها

2024 نویسنده: Howard Calhoun | [email protected]. آخرین اصلاح شده: 2023-12-17 10:25

تصمیم گیری برای یک مدیر یک شغل ثابت و نسبتاً مسئولانه است. این به معنای واقعی کلمه در تمام اقدامات رهبران در هر سطح انجام می شود، به تنظیم اهداف کمک می کند و منجر به دستیابی به آنها می شود.

تصمیم گیری فقط مربوط به مدیر نیست. بر کارمندان سازمان و گاهی اوقات کل تیم تأثیر می گذارد. به همین دلیل است که درک ماهیت و ماهیت چنین اقداماتی برای موفقیت بسیار مهم است که باعث موفقیت در زمینه مدیریت می شود.

برای اینکه تصمیم تا حد امکان مؤثر باشد، مدیر باید تعدادی از عوامل را در نظر بگیرد. این امر از طریق استفاده از تیم‌های هدفمند بین عملکردی، که اعضای آن باید از سطوح و بخش‌های مختلف سازمان انتخاب شوند، محقق خواهد شد.

روش های پذیرش جمعیتصمیم گیری موثرترین روش تفکر است. از این گذشته ، استفاده از آنها به ما امکان می دهد با اطمینان در مورد حداکثر عینیت ارزیابی کارشناسی به دست آمده صحبت کنیم. این به دلیل دخالت یک نماینده و طیف گسترده ای از متخصصان اتفاق می افتد.

مزایای راه حل های گروهی

بیایید مزایا و معایب روش های جمعی را در نظر بگیریم. مزایای آنها به شرح زیر است:

1. دریافت اطلاعات بیشتر. هنگامی که یک گروه در فرآیند تصمیم گیری شرکت می کند، بر اساس تجربیات کسب شده توسط هر یک از متخصصان موجود در آن، می توان دیدگاه های مختلفی را مشاهده کرد. این برای یک نفر غیر ممکن می شود.
2. در حال توسعه چندین گزینه. در ارتباط با استفاده از حجم زیادی از اطلاعات توسط گروه، بسیاری از دیدگاه ها قابل بحث است. این مزیت روش های تصمیم گیری جمعی به ویژه در مواردی که تیم از نمایندگانی از تخصص های مختلف جمع آوری می شود مشهود است. تعدد پیشنهادات و افکار به گزینه های مفیدتری نسبت به کار هر یک از کارکنان منجر می شود.
3. حداکثر احتمال تایید تصمیمات توسط تیم. اغلب اتفاق می افتد که شرکت به هدف خود نمی رسد. این به دلیل عدم توافق کارکنان برای اجرای تصمیمی است که به آنها توجه شده است. با این حال، اگر یک مجری مستقیم در تصویب آن شرکت کند، در آینده مطمئناً شروع به اجرای آن خواهد کرد و اطمینان حاصل می کند که همکارانش نیز همین کار را انجام می دهند.
4. مشروعیت عالی.روش های جمعی تصمیم گیری با آرمان های دموکراتیک جامعه سازگار است. به همین دلیل است که نظر ابراز شده توسط این گروه توسط بسیاری از افراد دارای قدرت قانونی بیشتری است. تصمیمی که توسط خود شخص و علاوه بر این، توسط شخصی با قدرت کامل گرفته می شود، اغلب به عنوان یک تصمیم استبدادی و دیکتاتوری تلقی می شود.

معایب روش های گروهی

چه چیزی را می توان به معایب کار گروهی نسبت داد؟ از جمله:

1. اتلاف وقت قابل توجه. قادر به جمع آوری سریع یک گروه نیست. همچنین برای ایجاد یک راه حل واحد برای تیمی از کارمندان زمان لازم است. چنین نقصی عاری از اعمال یک نفر است.
2. قدرت یک اقلیت. اعضای یک گروه تشکیل شده هرگز موقعیت یکسانی نخواهند داشت. آنها از نظر موقعیت در سازمان، تجربه کاری، آگاهی از مشکل، توانایی بیان نظرات و عقاید خود و همچنین اعتماد شخصی با یکدیگر متفاوت خواهند بود. چنین تأثیری قطعاً منجر به این واقعیت می شود که یک یا چند نفر از اعضای گروه شروع به استفاده از مزیت خود کرده و دیگران را "فشار" خواهند کرد. در نتیجه، اقلیت غالب می‌تواند بر پذیرش نسخه نهایی تأثیر بگذارد.
3. فشار گروهی. در فرآیند تصمیم گیری، اکثر اعضای تیم می خواهند "مثل بقیه" باشند. این اتفاق تحت تاثیر تیم تشکیل شده رخ می دهد. این امر منجر به ظهور پدیده ای به نام تفکر قالب یا گروهی می شود. در این صورت شخص یا اصلاً نظر خودش را ندارد یا به نفع اکثریت از آن امتناع می کند. تفکر الگو عجیب و غریب استشکل تسلیم هنگامی که او حضور دارد، اعضای تیم تنها به منظور ایجاد ظاهر موافق با اکثریت، دیدگاه های نامطلوب یا غیر استاندارد را کنار می گذارند. همه اینها بر اثربخشی تصمیمات گروهی تأثیر منفی می گذارد.
4. عدم تقسیم روشن مسئولیت. همه اعضای گروه مسئول تصمیم گیری هستند. اما نتیجه نهایی را از چه کسی بخواهیم؟ وقتی یک تصمیم واحد گرفته می شود، پاسخ این سوال واضح است. اما هیچکس مسئول نتایج کار گروه نیست.

انتخاب تیم

در اولین مرحله استفاده از روش های تصمیم گیری جمعی در مدیریت، ایجاد یک تیم کاری ضروری است. به عنوان یک قاعده، این یک تیم موقت است که شامل رهبران و اجراکنندگان است. چنین تیمی یک انجمن هدفمند از کارکنان است که فراتر از ساختار سازمانی شرکت است.

در میان ویژگی های متمایز گروهی که برای تصمیم گیری مدیریت ایجاد شده است، می توان موارد زیر را متمایز کرد:

1. به اشتراک گذاشتن رهبری بین اعضا.
2. داشتن مهارت ها و توانایی های مکمل.
3. حضور مسئولیت شخصی و متقابل.
4. ایجاد محصولی که بتواند هم افزایی ایجاد کند.
5. ارزیابی اثربخشی فعالیت ها بر اساس نتیجه نهایی.
6. تصمیم گیری و اجرای مشترک.

نقش های تیمی

طبق نظریه R. Belbin، در هر گروه ایجاد شده برای تصمیم گیری مدیریتی بهینه،موثرترین کار گروهی زمانی ممکن است که اعضا 9 نقش زیر را انجام دهند:

1. مولد ایده. این فردی است که وظیفه اش ارائه استراتژی های جدید است. در عین حال، این عضو تیم باید فقط روی مشکلات اصلی که گروه باید حل کند تمرکز کند. یک ایده پرداز باید متفکری جدی، فردگرا و در عین حال پذیرای ایده های تازه باشد.
2. Resource Explorer. این عضو تیم باید ایده ها و پیشرفت های جدیدی را که در خارج از تیم در حال وقوع است، کشف کرده و با آنها ارتباط برقرار کند. طبیعتاً چنین فردی باید فردی برونگرا، علاقه مند، کنجکاو و اجتماعی باشد.
3. هماهنگ کننده. این عضو گروه مطمئناً فردی با اعتماد به نفس و بالغ است که ویژگی های یک رهبر را دارد. وظیفه آن تعیین اهداف مشترک است. پس از رهبری فرآیند تصمیم‌گیری، تسهیل‌کننده باید به طرز ماهرانه‌ای اختیارات را تفویض کند.
4. انگیزه. این یک فرد پویا و محرک است. در حین کار تیمی، حتی در سخت ترین شرایط نیز نباید آرامش خود را از دست بدهد. محرک نیاز به شجاعت و انگیزه دارد که به گروه اجازه می دهد تا با موفقیت بر موانعی که پیش می آید غلبه کند.
5. منتقد. وظیفه این عضو تیم تجزیه و تحلیل مشکلات از دیدگاه عملگرایانه است. منتقد پیشنهادات و ایده های دریافتی را به گونه ای ارزیابی می کند که تیم را به سمت تصمیم گیری متعادل هدایت کند. این فرد که نقش یک شکاک را در یک تیم بازی می کند، نیاز به داشتن عقل سلیم، احتیاط واختیار.
6. زنبور کارگر. وظیفه این عضو تیم تبدیل مفاهیم و برنامه ها به رویه های عملی است. در عین حال، زنبور عسل باید به طور منظم و مؤثر کلیه تعهدات خود را انجام دهد. چنین فردی باید حساس، ملایم و اجتماعی باشد. او فقط باید یک دیپلمات خوب باشد و به موقعیت های مختلف و اقدامات افراد پاسخ کافی بدهد و همچنین در شکل گیری روحیه تیم مشارکت فعال داشته باشد.
7. حمایت از گروه. فردی که این نقش را بازی می کند باید از تیم حمایت کند و در سخت ترین شرایط به آن کمک کند و به ایجاد روحیه خوب کمک کند. در این گروه نقش یک دیپلمات به او محول می شود. طبیعتاً او باید آرام و با اعتماد به نفس باشد و همچنین رفتار خود را تحت کنترل داشته باشد.
8. متخصص. این عضو تیم باید برنامه ها را به واقعیت تبدیل کند. چنین فردی باید متعهد به دستیابی به استانداردهای بالا در زمینه حرفه ای خود و همچنین داشتن مهارت ها و دانش کمیاب باشد.
9. فینال. برای این عضو تیم مهم است که استقامت را در بین اعضای خود حفظ کند تا آنها را از اشتباهات مربوط به نه تنها با فعالیت، بلکه همچنین با عدم فعالیت نجات دهد. ذاتاً برای او مهم است که کوشا، وظیفه شناس و کوشا باشد.

بیایید به روش های خاص تصمیم گیری جمعی برویم.

طوفان فکری

اعتقاد بر این است که این روش توسط وایکینگ های باستان اختراع شده است. این اتفاق در طول سفر، زمانی رخ داد که کشتی آنها در شرایط سختی قرار گرفت. سپس کاپیتان جمع شدعرشه کل تیم. هر یک از اعضای آن به نوبه خود راه حل خود را برای مشکل ارائه کردند. علاوه بر این، پسران کابین اولین کسانی بودند که نظر خود را بیان کردند و کاپیتان آخرین نفری بود که صحبت کرد. استفاده از چنین دستوری این امکان را فراهم کرد که تأثیر اقتدار اعضای ارشد تیم بر نظر جوان ترها حذف شود. اما تصمیم نهایی همچنان بر عهده کاپیتان بود.

روش طوفان فکری با پیشرفت بهمن مانند ایده های جدید بدون ارزیابی انتقادی آنها مشخص می شود. این روند تا زمانی که راه حل بهینه ظاهر شود ادامه می یابد. وظیفه این روش ایجاد حداکثر تعداد گزینه ها برای یافتن راهی برای خروج از یک موقعیت نامشخص است.

این باور عمومی وجود دارد که طوفان فکری نوعی جلسه غیررسمی است که در آن کارکنان هر چیزی را که در مورد یک مشکل موجود به ذهنشان می رسد بیان می کنند. از یک طرف این درست است. اما از آنجایی که طوفان فکری در درجه اول روشی است که به شما امکان می دهد برای یک مشکل به راه حل برسید، فناوری خاص خود را دارد و همچنین قوانین و مراحل خاصی دارد. رعایت آنها می تواند کارایی این روش را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و موثرترین و با کیفیت ترین راه حل را ایجاد کند.

طوفان فکری شامل شش مرحله است. اولی مقدماتی است. برای انتخاب افراد و توزیع نقش آنها ضروری است. سپس رهبر انتخاب می شود.

اصل تشکیل گروه چیست؟ همه چیز به وظیفه ای که در دست دارید بستگی دارد. مثلا شایدمشارکت کل بخش، که مربوط به یک موضوع خاص است. اما اگر با تمام مسئولیت به این مرحله نزدیک شوید، باید آن دسته از کارکنان سازمان را که در وظایف رسمی خود باید با مشکل پیش آمده روبرو شوند، در گروه بگنجانید.

یک مثال از طوفان فکری چالش ایجاد یک ایده کمپین تبلیغاتی برای یک تولید کننده غذای کودک است. در این صورت برای بحث و بررسی موضوع لازم است از طراحان و خلاقان و همچنین رئیس دپارتمان دعوت به عمل آید. برای شرکت در تیم، به کارمندان یک آژانس تبلیغاتی نیز نیاز دارید که فرزندان کوچکی دارند. این کارگران احتمالاً خودشان محصول را خریداری می‌کنند و ایده‌های آنها ممکن است مبنایی برای توسعه محصول نهایی باشد.

مرحله دوم روش طوفان فکری شامل تعیین اهداف و مقاصد است که دلیل این رویداد شد. در اینجا مهم است که ماهیت مشکل موجود را با جزئیات و به طور قابل درک برای هر یک از اعضای تیم توضیح دهیم. این باعث می شود سوء تفاهم های احتمالی به حداقل برسد. تیم باید تا حد امکان اطلاعات ارائه دهد. چنین اقدامی محرک اصلی برای شروع بحث خواهد بود.

در مرحله سوم استفاده از روش، گرم کردن انجام می شود. مغز به اندازه ماهیچه ها به آن نیاز دارد. قبل از شروع بحث، گروه باید "نوسان" کند. در این مورد، رهبر به عنوان سرگروه عمل می کند. هر بازی گروهی برای گرم کردن مغز مناسب است. فقط چند دقیقه، و شرکت کنندگان در روحیه مناسبی خواهند بود.

گام بعدی مهمترین است. او پیش فرض می گیردتولید مداوم و فعال ایده ها. اثربخشی نتیجه نهایی مستقیماً به این مرحله بستگی دارد. در عین حال، می توان هر ایده ای را مطرح کرد - خارق العاده، پوچ و حتی غیر واقعی. مهمترین چیز تداوم خود فرآیند است. روش های به دست آوردن اطلاعات در این مورد می تواند بسیار متفاوت باشد. اینها اظهارات شفاهی هستند که نیاز به تثبیت توسط یک نفر بر روی کاغذ و نوشتن ایده ها توسط هر یک از شرکت کنندگان دارند که در معرض بررسی بیشتر قرار خواهند گرفت.

در مرحله پنجم طوفان فکری، همه ایده ها رتبه بندی و ارزیابی می شوند. یا همه اعضای گروه یا فقط رهبر در طبقه بندی آنها شرکت می کنند. در حالت ایده آل، این کار باید توسط یک تیم جداگانه از کارمندان انجام شود. با این حال، چنین شرطی برای اعمال روش اجباری نیست. پس از بررسی همه پیشنهادات، ضعیف ترین آنها حذف می شوند. در نتیجه بهترین گزینه ها باقی می مانند. تعداد آنها به بهره وری رویداد بستگی دارد.

در مرحله نهایی، نتایج طوفان فکری برای بحث عمومی ارائه می شود. در این زمان، گروه باید از پرواز فانتزی به تفکر منطقی تغییر مسیر دهد. به همین دلیل است که توصیه می شود چنین کاری را چند روز پس از رویداد انجام دهید.

انواع طوفان فکری

این روش را می توان با استفاده از روش های مختلف انجام رویدادها به کار برد. جالب ترین آنها را در نظر بگیرید:

1. نقش آفرینی. ماهیت این روش در این است که هر یک از اعضای گروه بایدیک تصویر یا تصویر دیگر را امتحان کنید این به او اجازه می دهد تا موقعیت خاصی را تا حد امکان به دقت احساس کند. بر اساس موقعیت نقش، یک کارمند سازمان، احساسات، ایده ها و افکاری را که به ذهنش خطور کرده است، توصیف می کند. نکته اصلی در همان زمان این است که تا حد امکان آزاد باشید، که برای آن حتی می توانید به قهرمانان خود تبدیل شوید. نمونه ای از این نوع طوفان فکری تکمیل کار ایجاد بسته بندی محصول است. در این مورد، اعضای تیم باید نقش خریداران سوپرمارکت را ایفا کنند.
2. "120 اتاق". این روش به شما امکان می دهد در مدت زمان نسبتاً کوتاهی صد و بیست ایده خلاقانه تولید کنید. برای این کار اعضای گروه باید خانه ای را در مقابل خود تصور کنند. 120 اتاق خالی دارد. وظیفه تیم این است که وارد هر یک از آنها شود، فضا را احساس کند و اتاق را با یک ایده جدید پر کند.
3. روش معکوس. وظیفه اصلی در این رویداد یافتن ناموفق ترین راه حل ها با تبدیل آنها به قابل قبول ترین راه حل ها است.

روش دلفی

این روش تصمیم گیری جمعی در دهه 50-60 قرن بیستم در ایالات متحده آمریکا توسعه یافت. وظیفه اصلی آن پیش‌بینی تأثیر آن پیشرفت‌های علمی بود که قصد داشت در آینده روی روش‌شناسی انجام عملیات نظامی اجرا کند. این روش در مرکز استراتژیک آمریکا RAND توسعه یافته است.

امروزه یکی از روش‌های پیش‌بینی و برنامه‌ریزی به حساب می‌آید که با انجام ارزیابی کارشناسی امکان‌پذیر می‌شود. ویژگی اصلی آن چند سطحی، ناشناس بودن و همچنین مکاتبه است. پایه ایپیش نیاز ایجاد این روش این ایده است که تعمیم و پردازش مناسب ارزیابی‌های فردی تعداد زیادی از متخصصان در مورد یک موقعیت خاص، نظری را ارائه می‌دهد که حداکثر اعتبار و پایایی را داشته باشد.

ماهیت روش دلفی در یافتن راه هایی برای تعیین بهینه ترین راه حل برای مسئله نهفته است. چگونه این اتفاق می افتد؟ این روش با استفاده از طوفان فکری، پرسشنامه و مصاحبه انجام می شود. این بر اساس این نظر است که یک تیم ایجاد شده از کارشناسان مستقل نتیجه را بسیار بهتر از یک گروه ساختاریافته از مردم عادی ارزیابی و پیش بینی می کند. علاوه بر این، تیمی از متخصصان در این مورد را می توان به گونه ای انتخاب کرد که اعضای آن از یکدیگر اطلاعی نداشته باشند. این از برخورد نظرات مختلف جلوگیری می کند.

دو گروه در روش دلفی شرکت می کنند. اولین مورد از کارشناسانی ایجاد شده است که دیدگاه خود را در مورد یک مشکل موجود بیان می کنند. گروه دوم را تحلیلگران نشان می دهند. آنها برای رساندن نظرات کارشناسان به یک مخرج مشترک ضروری هستند.

خود روش شامل چندین مرحله است:

1. اولین آنها انتخاب اعضای گروه کارشناسی است. به عنوان یک قاعده، این 20 نفر است.
2. در مرحله دوم، مسئله فرموله می شود. کارشناسان با دریافت سؤال اصلی، آن را به چندین مورد کوچک تقسیم می کنند. وظیفه تحلیلگران در این مرحله تدوین پرسشنامه است. علاوه بر این، به کارشناسانی ارائه می شود که راه های خود را برای خروج از آن ارائه می دهندوضعیت فعلی، و همچنین مطالعه در دسترس بودن منابع و ارتباط راه های ارائه شده برای حل مشکل. تحلیلگران نظرات کارشناسان را در نظر می گیرند و سعی می کنند تا حد امکان آنها را به هم نزدیک کنند. این مراحل بارها و بارها تکرار می شوند تا زمانی که به یک اجماع برسند.
3. مرحله سوم تحلیلی است. در اینجا، دوباره، سازگاری نظرات کارشناسان بررسی می‌شود، یافته‌ها تحلیل می‌شوند و توصیه‌های نهایی ارائه می‌شوند.

بنابراین این روش یک روش پرسشگری است که روال آن چند سطحی است. پس از هر دور، داده های به دست آمده توسط تحلیلگران نهایی می شود و نتایج این کار با ذکر امتیاز به کارشناسان گزارش می شود.

در مرحله اول روش نظرسنجی، اعضای تیم دلیلی برای رزومه خود ارائه نمی دهند. در دور دوم، اگر کارشناس ارزیابی خود را تغییر ندهد، این قبلا وجود دارد.

روش مورفولوژیکی

فرایند تصمیم گیری هنگام استفاده از این روش، تجزیه مشکل موجود به اجزای آن است. پس از آن، آنها به روش های پیاده سازی تقسیم می شوند. کار بیشتر بر روی گردآوری همه ترکیبات ممکن انجام می شود. پروژه ای برای امیدوارکننده ترین آنها در حال شکل گیری است.

روش قیاس

ماهیت این روش تصمیم گیری جمعی تلاش برای حل یک مشکل موجود با کمک ایده هایی است که در سایر حوزه های علم و زندگی اتفاق می افتد.

در طول مدت معینی، این روشانتخاب گزینه های جایگزین چنان با موفقیت پذیرفته شد که مبنایی برای ظهور علم جدید - synectics شد. مراحل اعمال این روش به شرح زیر است:

• علت مشکل را جدا کنید.
• بیان محدود کننده آن، توسط متخصصان در سایر زمینه ها درک شده است.
• شرح هدف و محدودیت های هدف.
• تخصیص حوزه ای از علم یا زندگی که ممکن است راه حل های نزدیک وجود داشته باشد.
• انتخاب تیمی از متخصصان از حوزه فعالیت انتخابی.
• برگزاری جلسات طوفان فکری.
• تفسیر راه حل های به دست آمده.
• انتخاب موثرترین و امکان پذیرترین پیشنهادها.

روش بررسی همتایان

باید در زمینه پیش بینی و برنامه ریزی توسعه اقتصادی سازمان تصمیمات مدیریتی اتخاذ شود. اجرای این وظایف یک فرآیند پیچیده و چند مرحله ای است. این شامل حل طیف گسترده ای از مشکلات علمی، فنی و اجتماعی-اقتصادی است. در عین حال، روش های مختلف پیش بینی و برنامه ریزی کاربرد خود را پیدا می کنند. رایج ترین آنها روش های شهودی هستند که مبتنی بر استفاده از تفکر منطقی هستند.

اینها شامل روش ارزیابی کارشناسان است. با استفاده از تفکر شهودی-منطقی یک متخصص نتیجه گیری می شود. در عین حال، با روش های کمی برای ارزیابی و همچنین پردازش نتایج به دست آمده ترکیب می شود. هنگام استفاده از این روش، پیش بینی بر اساس نظر تیمی از متخصصان استتجربه حرفه ای، عملی و علمی.