ساختار سازمانی مناسب فرصتی منحصر به فرد برای موفقیت است

2024 نویسنده: Howard Calhoun | [email protected]. آخرین اصلاح شده: 2023-12-17 10:25

وقتی یک بنگاه کوچک است، مسائل مربوط به تبعیت و تفکیک قوا به راحتی حل می شود. اما به محض اینکه کمی بزرگ شد، ناگزیر شروع به تجربه دشواری های یک عصر "انتقالی" می کند: برخی از افراد قدرت های زیادی دارند، در حالی که برخی دیگر نمی توانند بار وظایف محول شده به آنها را تحمل کنند، برخی دیگر به سادگی از کار شانه خالی می کنند و غیره. این وضعیت به نظر من برای خیلی ها آشناست. برای زنده ماندن سریع از این دوره، مدیر باید به دقت فکر کند که شرکت باید چه ساختار سازمانی نهایی داشته باشد. بیایید نگاهی گذرا به مزایا و معایب انواع اصلی بیاندازیم.

ساختار سازمانی خطی-عملکردی

سیستم هایی که از این نوع سازماندهی تعامل استفاده می کنند بر اساس اصول یک سلسله مراتب دقیق ساخته شده اند. چنین طرحی خود را در شرکت های کوچک ثابت کرده است و مبتنی بر اقتدار و حرفه ای بودن بالا است.مدیری که قاعدتاً مالک چنین شرکتی نیز می باشد. ماهیت این ساختار این است که کارمندان به مافوق مستقیم خود گزارش می دهند، در حالی که افراد عمودی می توانند وظایف خاصی را انجام دهند (OTC، حسابداری، امنیت).

مزایای چنین سازمان کاری این است که همه چیز برای به دست آوردن نتیجه کار تنظیم شده است، کنترل و نظم و انضباط خوبی وجود دارد و محصولات تولید شده به طور مداوم کیفیت یکسانی دارند. معایب اصلی این ساختار سازمانی اتلاف وقت زیاد برای تصمیم گیری های مهم، تحریف و از دست رفتن اطلاعات در هنگام انتقال از طریق سلسله مراتب و همچنین عدم انعطاف پذیری است. از آنجایی که این روزها شرایط بازار به سرعت در حال تغییر است، این ساختار منسوخ شده و فقط برای شرکت‌های کوچک یا انحصاری‌هایی مانند گازپروم مناسب است.

ساختار سازمانی بخش

این شکلی از سازماندهی کار است که شامل عملکرد واحدهای نسبتاً مستقل است. این بخش ها از ستاد مدیریت می شوند. اصل ایجاد تقسیمات می تواند بر اساس موقعیت جغرافیایی دارایی های ثابت، محدوده محصول، جهت گیری به سمت مشتریان شرکتی و انبوه و غیره باشد. این نوع ساختمان تجاری در کشور ما بسیار فراگیر شده است. مزایای اصلی آن کیفیت عالی خدمات به مشتریان و انعطاف پذیری است. اما معایب شامل پیچیدگی کنترل شاخه ها (تقسیمات) وهزینه های مدیریتی بالا به دلیل ظهور مدیران زیاد.

ساختار سازمانی پروژه

این جوانترین و مترقی ترین نوع سازماندهی تعامل بین کارکنان است. شرکت هایی که این ساختار در آنها اجرا شد در نیمه دوم قرن بیستم ظاهر شدند. در آن زمان، بی ثباتی بازار بسیاری از مالکان را مجبور کرد تا محدوده محصولات خود را گسترش دهند تا بتوانند به موقع از تغییر تقاضا و وضعیت فعلی استفاده کنند. چنین ساختاری شامل سازماندهی یک واحد برای هر مشتری اصلی جدید است. چنین بخشی مدیر پروژه خود و کلیه پیوندهای لازم در سطوح مختلف تابعیت دارد. علاوه بر این، همان کارمندان می توانند همزمان در چندین پروژه شرکت کنند. مزیت چنین سازمانی در حداکثر انعطاف پذیری است و معایب اصلی آن هزینه های بالای نگهداری مدیران است.

ساختار سازمانی ماتریسی

این نوعی همزیستی مدیریت خطی-عملکردی با مدیریت پروژه است. علیرغم اینکه این اصطلاح اکنون بسیار مد شده است، پیاده سازی رویکرد ماتریسی در عمل چندان آسان نیست. با این حال، جنرال الکتریک، که تقریباً 12 سال در حال تکمیل سیستم مدیریت خود بود، در نهایت به این نتیجه رسید که این بهترین ساختار سازمانی برای آن است. داستان موفقیت این شرکت و بسیاری از شرکت‌های دیگر که از رویکرد ماتریسی استفاده می‌کنند، بسیاری از مدیران را آزار می‌دهد، به همین دلیل است که اکنون بسیار محبوب است.

ماهیت این ساختار این است که مدیریت هم به صورت عمودی و هم به صورت عمودی اتفاق می افتدو همچنین به صورت افقی. یعنی در اینجا به جای یک مرکز چند مرکز مساوی وجود دارد که معمولاً مدیران پروژه در نقش آنها عمل می کنند. به عنوان مثال، همه بازاریاب هایی که در هر یک از بخش های عمودی کار می کنند، بخشی از بخش بازاریابی هستند. رویکرد ماتریسی خوب است زیرا کاستی‌های ساختار خطی - اعوجاج (از دست دادن) اطلاعات و عدم انعطاف‌پذیری را از بین می‌برد. با این حال، خطر تضاد منافع در اجرای آن وجود دارد. هنگامی که اصل وحدت فرماندهی نقض می شود، گاهی اوقات دشوار است که بفهمیم وظیفه چه کسی را باید اول انجام داد و اگر چندین کار با یکدیگر تضاد داشتند، چه باید کرد.

نتیجه گیری

همانطور که می بینید، هر نوع مدیریت در نوع خود خوب است. هیچ گزینه جهانی ایده آلی وجود ندارد، و هنگام انتخاب ساختار سازمانی، باید توسط عواملی هدایت شود که مستقیماً بر فعالیت های هر شرکت خاص تأثیر می گذارد.