حسابداری دارایی های نامشهود در حسابداری: ویژگی ها، الزامات و طبقه بندی

2024 نویسنده: Howard Calhoun | [email protected]. آخرین اصلاح شده: 2024-01-17 18:49

داراییهای نامشهود سازمان طبق قوانین لازم الاجرا تشکیل و حسابداری می شود. روشی وجود دارد که توسط آن اشخاص حقوقی این دارایی را در اسناد حسابداری منعکس می کنند. چندین گروه از دارایی های نامشهود وجود دارد. این یک نکته مهم برای روش انعکاس اموال در اسناد حسابداری است. ویژگی های حسابداری دارایی های نامشهود، هنجارهای اصلی تعیین شده توسط قانون، بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت.

تعریف کلی

در اقتصاد بازار، نه تنها دارایی های مشهود عامل شکل گیری درآمد یک سازمان هستند. تا به امروز، می توان به صراحت گفت که شاخص سود خالص یک شرکت بستگی به این دارد که فرآیند تولید چقدر تکنولوژیکی و نوآورانه است. بنابراین چیزی به نام دارایی های نامشهود وجود دارد. آنها فاقد ماده مادی هستند، اما نقش آنها در فرآیند کلیکسب سود گاهی اوقات نه تنها عالی، بلکه تعیین کننده است.

به همین دلیل، حسابداری دارایی های نامشهود (IA) نگهداری می شود. این یک آیتم حسابداری جدید است. در مرحله شکل گیری روابط بازار در کشور ما ظاهر شد. با این حال، در همه کشورها، موضوع حسابداری، برآورد، دریافت این گونه دارایی ها در ترازنامه به طور مداوم مورد بحث قرار می گیرد. هیچ رویکرد واحدی برای انجام این کار وجود ندارد. به همین دلیل، هیچ استاندارد بین‌المللی برای حسابداری دارایی‌های نامشهود وجود ندارد.

شایان است با این واقعیت شروع کنیم که دارایی های نامشهود در حسابداری دارایی غیرجاری است که در ترازنامه در ماده 110 منعکس شده است. تبدیل آن به پول نقد روش حسابداری آنها توسط مقررات حسابداری PBU 14/2007، با اصلاحات تنظیم شده است. مورخ 24.12.10 شماره 186n.

طبق این سند، حقوق زیر متعلق به دارایی های نامشهود است که شرکت برای بیش از 12 ماه در فعالیت های تجاری خود از آنها استفاده می کند:

• ناشی از قراردادهایی با نویسندگان برای استفاده در روند تولید آثار ادبی، علمی، هنری آنها.
• داشتن برنامه های مشترک برای فناوری اطلاعات و همچنین پایگاه های داده و سایر نرم افزارها.
• در مورد استفاده از اختراعات در زمینه اختراعات نوآورانه، طرح های صنعتی، دستیابی به علم و فناوری مدرن، گواهینامه های نمونه، علائم تجاری، مجوزها و غیره.
• درباره دانش فنی و سایر اختراعات مشابه.

همچنین،دارایی های نامشهود در حسابداری نیز سرقفلی یک سازمان است.

معیارهای گنجاندن در دارایی های نامشهود

شایان ذکر است که حسابداری وجوه و دارایی های نامشهود به روش های کاملاً متفاوتی انجام می شود. دارایی های ثابت بیان مادی و مادی دارند. دارایی های نامشهود، برای اینکه به عنوان دارایی در نظر گرفته شوند، باید معیارهای خاصی را داشته باشند. آنها می توانند اقتصادی یا حقوقی باشند. گاهی اوقات یک سازمان باید به نهادهای بازرسی ثابت کند که نوع خاصی از دارایی را می توان دارایی نامشهود در نظر گرفت.

براساس معیارهای قانونی، حسابداری دارایی های نامشهود در موارد زیر امکان پذیر است:

1. مقررات مربوطه باید حق نهاد را برای داشتن حق ثبت اختراع، مجوز یا محصول مشابه بیان کند. باید با نویسنده توافق نامه منعقد شود. اختراعات، مجوزها، نرم افزارها و غیره را نمی توان به عنوان دارایی های نامشهود تلقی کرد.
2. برای هر دسته قانونی، یک رژیم تجویز شده باید اعمال شود.

معیارهای اقتصادی عبارتند از:

1. دارایی های نامشهود ممکن است شامل اموالی باشد که بیش از یک سال توسط شرکت مورد استفاده قرار گرفته است.
2. چنین وسایل تولیدی لزوماً باید درآمد ایجاد کنند.

به عبارت دیگر، وجوه موجود در ردیف دارایی های نامشهود را تنها در صورتی می توان به موجودی شرکت واریز کرد که قراردادی با صاحب فناوری ها، پتنت ها و غیره منعقد شود. همچنین، برای فروش حقوق آنها نسبت به نتایج. از روشنفکریسازمان نمی تواند فعالیت کند، زیرا این نوع دارایی بیان مادی ندارد.

دارایی های نامشهود برای سازمان درآمد ایجاد می کند. اگر این اتفاق نیفتد، حسابدار ارشد باید در مورد لزوم حذف چنین اموال از ترازنامه تصمیم گیری کند. مقامات نظارتی به اثبات سودآور بودن دارایی های نامشهود نیاز دارند. عدم انجام این کار ممکن است منجر به پیامدهای مالیاتی خاصی شود.

برآورد اولیه

در PBU حسابداری دارایی های نامشهود به روش خاصی انجام می شود. واحد یک شی موجودی است که به معنای مجموع حقوق یک پتنت یا قرارداد است.

برای پذیرش دارایی های نامشهود در ترازنامه، بهای اولیه آن در نظر گرفته می شود. در تاریخ تصویب آن تعیین می شود. از آنجایی که چنین دارایی بیان مادی ندارد، تعیین ارزش اولیه آن نسبت به پذیرش دارایی های ثابت در ترازنامه دشوارتر است.

هزینه واقعی دارایی های نامشهود قیمتی است که واحد تجاری در فرآیند کسب حق ثبت اختراع یا سایر قراردادهای مشابه پرداخت می کند و همچنین هزینه های متحمل شده در فرآیند ایجاد شرایط برای استفاده از یک دارایی است.

در فرآیند حسابداری دارایی های نامشهود، هزینه های تحصیل آنها نیز خلاصه می شود. این هزینه ها عبارتند از:

• هزینه ای که سازمان طبق قرارداد در زمان سلب حقوق از نتیجه کار فکری فروشنده می پردازد.
• کارمزد و عوارض گمرکی.
• میزان مالیات غیر قابل استرداد، عوارض،هزینه‌های دولتی که یک سازمان ملزم به پرداخت آن در فرآیند کسب دارایی‌های نامشهود است.
• دستمزد به واسطه هایی که به خرید دارایی کمک کردند.
• هزینه اطلاعات، خدمات مشاوره.
• سایر هزینه‌های مرتبط با خرید دارایی‌های نامشهود.

هنگام در نظر گرفتن هزینه اولیه دارایی های نامشهود، علاوه بر هزینه های فوق، حسابدار حق دارد مبالغ سایر هزینه ها را نیز در نظر بگیرد. اینها شامل هزینه خدماتی است که سازمان تحت یک قرارداد، سفارشات، یا هنگام انجام تحقیقات، آزمایشات، طراحی و کارهای فنی به اشخاص ثالث می پردازد.

علاوه بر این، این دسته شامل هزینه های دستمزد کارکنان درگیر در فرآیند ایجاد دارایی های نامشهود یا در انجام کارهای تحقیقاتی، ساخت و ساز، فناوری و همچنین کسورات برای نیازهای اجتماعی می شود. هزینه اولیه دارایی‌های نامشهود همچنین شامل هزینه‌های نگهداری آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، تجهیزات و سایر دارایی‌های ثابت برای مقاصد خاص می‌شود.

شامل بهای تمام شده اصلی دارایی های نامشهود نمی شود

در فرآیند حسابداری، دریافت دارایی های نامشهود در هزینه های ایجاد آنها شامل موارد زیر نمی شود:

• میزان مالیات قابل استرداد (به استثنای مواردی که توسط قانون فدراسیون روسیه ارائه شده است).
• هزینه های عمومی غیر مرتبط با تحصیل دارایی های نامشهود.
• هزینه های انجام شده در دوره های گزارش گذشته برای کار تحقیق و توسعه.

همچنین شایان ذکر است که در جریان حسابداری دارایی های نامشهود، سازمان ها مشمول مبلغ نمی شوند.هزینه اولیه هزینه های وام های دریافتی، وام های خرید دارایی های نامشهود. استثنا زمانی است که دارایی یک سرمایه گذاری باشد.

شایان ذکر است که دارایی های نامشهود اهدایی باید در بهای اولیه دارایی های نامشهود لحاظ شود. می‌توانید مقداری را که باید روی موجودی گذاشته شود، براساس ارزش بازار فعلی دارایی در تاریخ اهدا تعیین کنید. این مفهوم باید به عنوان مقدار پولی که شرکت می تواند در صورت فروش دارایی حاصل دریافت کند درک شود. تنها پس از ارزیابی تخصصی می توان آن را تعیین کرد.

نمونه ای از معاملات خرید

حسابداری دارایی های ثابت و دارایی های نامشهود در هر سازمانی مستلزم انعکاس صحیح دارایی های تحصیل شده و واگذار شده است. برای انجام این کار، بخش حسابداری پست های مناسب را انجام می دهد.

حسابداری دارایی های نامشهود اصلی مطابق با روش تعیین شده انجام می شود. دارایی های نامشهود در حساب 04 حساب می شود. در حساب فرعی 04.01، دارایی های نامشهود مستقیماً و در حساب فرعی 04.02، هزینه های تحقیق و توسعه در نظر گرفته می شود.

برای انعکاس معامله برای کسب دارایی های نامشهود، باید چندین ورودی انجام دهید. به عنوان مثال، قرارداد بیان می کند که قیمت به دست آوردن حق مالکیت معنوی 350 هزار روبل است. بدون مالیات بر ارزش افزوده برای ثبت این قرارداد، شرکت باید یک وظیفه دولتی پرداخت می کرد. 9 هزار روبل بود. برای وارد کردن علامت تجاری به دست آمده در ثبت دولتی، باید 2.5 هزار روبل دیگر پرداخت شود.

برای انعکاس معاملات فهرست شده، حسابدارباید معاملات را به صورت زیر منعکس کند:

عملیات	Dt	CT	مبلغ
پرداخت برای خرید علامت تجاری	76	51	413 000
هزینه قرارداد	08.05	76	350000
مالیات بر ارزش افزوده مالکیت دارایی	19.02	76	63000
کسری مالیات بر ارزش افزوده	19.02	68.02	63000
عوارض دولتی پرداخت شده	76	51	9 000
شامل هزینه های ثبت برای تحصیل دارایی های نامشهود در هزینه ها	08.05	76	9 000
پرداخت هزینه ثبت نام	76	51	2 500
هزینه های شامل	08.05	76	2، 5
ارزش اولیه دارایی پذیرفته شده در ترازنامه	04.01	08.05	361 500

تراکنش های مربوطه در صورت موجود بودن بسته مورد نیاز پردازش می شونداسناد. شرکت باید فاکتور، قرارداد، قبولی، دستور پرداخت داشته باشد. ورودی های حسابداری برای دارایی های نامشهود ارائه شده در بالا به شما این امکان را می دهد که ماهیت رویه ثبت دارایی را درک کنید.

تجدید ارزیابی

در طول حسابداری تحلیلی دارایی های نامشهود، بهای تمام شده اولیه قابل تغییر نیست. تنها در مواردی که قانون پیش بینی کرده است، می توان چنین رویه ای را انجام داد.

تغییر در ارزش اولیه دارایی های نامشهود در صورت استهلاک و تجدید ارزیابی آن مجاز است. برای سازمان های تجاری، چنین رویه ای را نمی توان بیش از یک بار در سال در پایان دوره گزارش انجام داد. در عین حال، گروه های دارایی های نامشهود همگن مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند. ارزش فعلی بازار در نظر گرفته شده است که با قیمت های بازار در تاریخ تجدید ارزیابی تعیین می شود.

اگر تصمیمی برای تجدید ارزیابی گرفته شود، در دوره های بعدی چنین دارایی ها باید به طور منظم تجدید ارزیابی شوند. فقط در این صورت ارزش آنها تفاوت قابل توجهی با بازار نخواهد داشت.

برای تجدید ارزیابی دارایی های نامشهود، ارزش باقیمانده مجدداً محاسبه می شود. اگر ملک نیاز به تجدید ارزیابی داشته باشد، نتیجه به سرمایه اضافی واریز می شود. این مقدار برابر است با مقدار کاهش ارزشی که در سال های گذشته انجام شده است.

در صورت نیاز به نشانه گذاری دارایی های نامشهود، مبلغ به حساب نتیجه مالی منظور می شود و به اقلام سایر هزینه ها اشاره می کند. سرمایه اضافه شده با مقدار کاهش قیمت کاهش می یابد.

در مورد حسابداری واگذاری دارایی های نامشهود، مبلغتجدید ارزیابی از سرمایه اضافی به سود انباشته منتقل می شود. نتایج تجدید ارزیابی به طور جداگانه در حسابداری منعکس می شود.

استهلاک

توجه ویژه مستحق حسابداری استهلاک دارایی های نامشهود است. اگر چنین اموالی عمر مفیدی داشته باشد، اقلام تعهدی مناسبی انجام می شود. اگر دارایی با چنین کیفیتی مشخص نشود، استهلاک اعمال نمی شود.

وقتی دارایی های نامشهود وارد ترازنامه سازمان می شود، سازمان عمر مفید آن را تعیین می کند. دوره به ماه بیان می شود. در طول دوره خود، سازمان از این دارایی استفاده خواهد کرد. در برخی موارد، عمر مفید با تعداد محصولات تولید شده در آینده اندازه گیری می شود یا از دیگر شاخص های فیزیکی استفاده می شود.

سالانه، سازمان عمر مفید را بررسی می کند. در صورت لزوم شفاف سازی می شود. تعدیلات مربوطه در حسابداری منعکس شده است.

حسابداری استهلاک دارایی های نامشهود به یکی از روش های زیر انجام می شود:

• خطی;
• حذف به نسبت میزان کار یا محصولات؛
• کاهش تعادل؛

شرکت انتخاب روش استهلاک را به طور مستقل و بر اساس محاسبه نرخ درآمد مورد انتظار تعیین می کند. اگر تعیین این شاخص با احتمال زیاد غیرممکن باشد، استهلاک دارایی های نامشهود با استفاده از روش خط مستقیم محاسبه می شود.

مثال استهلاک

استهلاک دارایی های نامشهود در حسابداریحسابداری طبق روش تعیین شده محاسبه می شود. بهای تمام شده دارایی با استهلاک جبران می شود و در حساب 05 منعکس می شود. سازمان معمولاً ماهی یک بار استهلاک می گیرد. برای سازمان های تجاری، عملیات بر روی بدهی حساب 44 و برای شرکت های تولیدی - بر روی بدهی حساب های 23، 20، 26 یا 25 انجام می شود.

می توانید استهلاک را با یا بدون مشارکت حساب 05 دریافت کنید. ارسال ها به شرح زیر خواهد بود:

عملیات	Dt	CT	مبلغ
شارژ استهلاک به حساب 05	20, 23, 44	05	با مالیات بر ارزش افزوده
بدون استفاده از حساب 05	20, 23, 44	04.01
برای دارایی که توسط شخص ثالث اداره می شود	91.02	05

از سال 2016، شرکت هایی که از سیستم مالیاتی ساده استفاده می کنند، حق انعکاس دارایی های نامشهود و عدم استهلاک را به دست آورده اند، اما در زمان ایجاد هزینه های سازمان، دارایی ها را به عنوان هزینه حذف می کنند.

حسابداری مالیاتی دارایی های نامشهود موضوعی است که حسابدار باید به آن توجه لازم را داشته باشد. اگر بنا به دلایلی، مقامات بازرسی دارایی را به عنوان چیزی غیر از دارایی های نامشهود تلقی کنند، ممکن است مشکلات خاصی ایجاد شود. پیامدهای مالیاتی وجود دارد. بنابراین، به عنوان مثال، دارایی های نامشهود بابت مالیات بر درآمد مستهلک می شوند که هزینه تولید را افزایش می دهد. اگر سود حاصل از استفاده از دارایی های نامشهودثابت نشده است که واقعی است، استهلاک به عنوان کم بیانی از پایه مشمول مالیات برای مالیات بر درآمد در نظر گرفته می شود.

رفع دارایی های نامشهود

اگر دارایی نامشهودی از ترازنامه حذف شود و نتواند برای شرکت سودآور باشد، رویه مناسبی لازم است. اگر مدت زمان مالکیت حق ثبت اختراع یا مجوز منقضی شده باشد، سازمان رویه مشابهی را انجام می دهد. واگذاری دارایی‌های نامشهود نیز در صورتی انجام می‌شود که شرکت حق نتیجه یک محصول فکری، انتقال این حق را به اشخاص دیگر، از جمله بدون قرارداد، بیگانه کند.

اگر دارایی نامشهود منسوخ شده باشد، باید از ترازنامه نیز خارج شود. در برخی موارد، زمانی که دارایی به سرمایه مجاز یک شرکت دیگر منتقل می شود، هنگام مبادله یا اهدا، و همچنین در موارد دیگر، واگذاری رسمیت می یابد.

در عین حال مقدار استهلاک انباشته نیز حذف می شود. درآمد یا هزینه های ناشی از حذف دارایی های نامشهود به عنوان سایر درآمدها یا هزینه ها در نتایج مالی منظور می شود. تاریخ انصراف توسط قراردادهای مربوطه، مقرراتی که شرکت منعقد کرده است، تعیین می شود.

حسابداری دارایی های نامشهود هنگام واگذاری در حساب 91 منعکس می شود. اگر دارایی های نامشهود به سرمایه مجاز سازمان دیگری منتقل شود، ارزش قراردادی دارایی ممکن است تعیین شود. ارزش آن اغلب از ارزش ترازنامه فراتر می رود. مبلغ مازاد در این مورد باید در اعتبار 98 حساب منعکس شود. در صورت فروش یا انتقال بلاعوض دارایی های نامشهود، معامله مشمول مالیات بر ارزش افزوده می باشد. پست ها در این مورد می توانند به شرح زیر باشند:

عملیات	Dt	CT	مبلغ
انصراف دارایی های نامشهود با ارزش استهلاک باقیمانده	05	04.01	با مالیات بر ارزش افزوده
مقدار باقیمانده	91.02	04.01	با مالیات بر ارزش افزوده
ضرر	99.01	91.09	با مالیات بر ارزش افزوده
فروش دارایی های نامشهود تحت قرارداد	62.01	91.01	با مالیات بر ارزش افزوده
استهلاک حذف شده	05	04.01	با مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده تعلق گرفته	91.02	68.02	با مالیات بر ارزش افزوده
پول دریافتی از حساب جاری	51	62.01	با مالیات بر ارزش افزوده

حسن نیت

ملاحظات خاص مستلزم سرقفلی شرکت است که می تواند موضوع دارایی های نامشهود نیز تلقی شود. برای حسابداری، این مقدار نیاز به یک محاسبه صحیح دارد. این تفاوت بین قیمت خریدی است که خریدار در فرآیند تملک شرکت به عنوان یک مجتمع تولیدی واحد به فروشنده پرداخت می کند و مجموع ارزش دارایی شرکت در تاریخ خرید.

شهرت خوبسازمان به عنوان حق بیمه ای بر هزینه ای که خریدار در فرآیند انتظار برای سود اقتصادی پرداخت می کند، تلقی می شود. چنین دارایی‌های شناسایی نشده به‌طور جداگانه به عنوان یک اقلام موجودی جداگانه حساب می‌شوند.

در صورت منفی بودن شهرت شرکت، این دارایی نامشهود باید به عنوان تخفیف در قیمت در فرآیند خرید و فروش سازمان در نظر گرفته شود. به دلیل عدم وجود عوامل خریداران ثابت بوجود می آید. همچنین، شرکت فاقد مهارت های فروش و بازاریابی، شهرت به دلیل کیفیت و ارتباطات تجاری، تجربه مدیریت و صلاحیت های کافی کارکنان است. سایر عوامل نیز می توانند شهرت تجاری منفی ایجاد کنند.

با کسب شهرت تجاری، شرکت آن را مستهلک می کند. عمر مفید این دارایی 20 سال می باشد. در صورت مثبت بودن سرقفلی به صورت خط مستقیم مستهلک می شود. اگر شرکت شهرت تجاری منفی داشته باشد، به نتیجه مالی که با سایر درآمدها خلاصه می شود نسبت داده می شود.

دارایی های نامشهود یک هدف نسبتاً جدید حسابداری هستند، با این وجود آنها ابزارها و ابزارهای تولید را به کار انداختند. با این حال، درگیر کردن چنین دارایی هایی در گردش، این شرکت با تعدادی مشکلات مواجه است. آنها به حسابداری، استفاده و مدیریت چنین اموالی مربوط می شوند. از آنجایی که چارچوب قانونی در این راستا ناقص است، طبقه بندی مشخصی از دارایی های نامشهود وجود ندارد، تجزیه و تحلیل دارایی های نامشهود دشوار می شود.

امروز، حسابداری دارایی های نامشهود دستخوش تغییرات خاصی شده است. این امر برای تدوین استانداردها و روش های استفاده از چنین اموال ضروری است.کار برای توسعه یک FSB جدید در حال انجام است. ضوابط تشکیل بهای تمام شده اولیه، استهلاک، خروج از ترازنامه بررسی خواهد شد. سایر موارد نیز در نظر گرفته خواهد شد. این امر امکان نگهداری سوابق دارایی های نامشهود را به صورت استاندارد فراهم می کند و کار خدمات حسابداری شرکت ها و سازمان ها را تسهیل می کند.